Zomers geluid

Ze zijn vertrokken, de gierzwaluwen van de Cattepoelseweg.....
Het is weer stil geworden aan het begin van de avond.

De eerste week van augustus gaan ze op reis naar Zuid Afrika, zo'n 10.000 km ver weg. Zonder koffers, gewoon met zichzelf.

Pas begin mei komen ze weer terug. Alleen of met z'n tweeën. Want ze vliegen niet in groepen zoals de ganzen dat doen. Vandaar die ene zwaluw die nog geen lente maakt.

Tijdens die reis moeten ze de Sahara oversteken. Dat wordt steeds moeilijker omdat die woestijn almaar groter en droger wordt door de klimaatveranderingen. En ze zullen toch wat moeten drinken onderweg.....

Bij terugkeer naar Alteveer in het voorjaar, wil een zwaluwdame direct haar ei kwijt. Blijkt het dak vernieuwd te zijn, of de bomen gekapt, dan vindt ze haar vertrouwde nest niet terug. En dan gaat het broedsel niet door dat jaar: geen jonge zwaluwen dus.

Want nestenbouwers zijn het niet. Het kan wel een jaar of vier duren voordat ze besluiten een ander nest te zoeken of te maken.

Recht tegenover mijn slaapkamer is zo'n nest. Ook in de brandgang aan de zijkant van datzelfde huis. Ze gebruiken de randpannen zodat ze direct aan- en af kunnen vliegen. Niet zoals de mussen, die eerst in de dakgoot landen en dan onder de pannen hippen. Gierzwaluwen hippen niet. Het is rechtstreeks landen en rechtstreeks weer wegvliegen.

Vijf jaar geleden vlogen er meer dan honderd zwaluwen boven onze wijk, die hun dagelijks kostje aan insecten uit de lucht vingen. Dit jaar waren het er helaas nog maar schamele negen, die in het voorjaar terugkeerden.

Nu heb ik mijn auto de afgelopen winter tot drie keer toe onder een laagje Saharazand aangetroffen. Dus het moet daarginder flink gestormd hebben, waardoor zwaluwen van hun koers afraken en boven de Atlantische oceaan aan hun einde komen.

Maar de vele bomen die gekapt zijn en het vernieuwen van daken in onze wijk heeft de populatie ook geen goed gedaan.

Ik zal ze missen als ze er niet meer zouden zijn. Zoals ze door de lucht scheren met snelle zwenkingen met van die energieke langgerekte shriek-geluiden uit van die kleine lijfjes.

Dan is het echt zomer!

Ik sta weer op de uitkijk volgend jaar mei om ze te verwelkomen, en hoop van harte dat ze het toch weer gered hebben.

500 MIJL Noord-West van de Azoren - 3 mei

Twee zwaluwen zijn neergestreken. Waar ze ook vandaan komen en wat ook hun doel mocht zijn, op dit deel van de Noord-Atlantische oceaan zijn ze ver en onherstelbaar uit de koers van hun trek. De diertjes zijn volkomen uitgeput en laten zich door niets aan boord afschrikken. Ze willen nog een beetje warmte en beschutting en kiezen daarvoor een schouder of (liefst kalend) hoofd. Dat is ontroerend, maar tegelijkertijd staat de droevige afloop vast. Ze eten en drinken niets. Dit worden hun laatste uren.

Als de avond valt kruipen ze weg op een donker plekje tussen de boeken. De volgende dag zijn ze dood.

Uit "De Zee" van Rob Bijnsdorp, ISBN 90 269 2055 5